Οι φυσικές καμάρες και η πολύχρωμη σπηλιά της Ανδρολίκου

Στις ανατολικές παρυφές του Ακάμα και μεταξύ της Ανδρολίκου και του Νέου Χωριού απλώνεται ένα απέραντο βραχώδες οροπέδιο με κλίση προς τον κόλπο της Χρυσοχούς. Το οροπέδιο αυτό διασχίζεται από πολλά εποχικά ρυάκια, τα οποία έχουν σκάψει με υπομονή το βραχώδες τοπίο και έχουν δημιουργήσει βαθιές κοιλάδες με παράλληλη διαδρομή προς τη θάλασσα. Τα φαράγγια της περιοχής βρίσκονται στη σκιά του επιβλητικού Πετράτη, αλλά το καθένα διαθέτει τη δική του ξεχωριστή φυσιογνωμία. Το πιο άγνωστο από αυτά, το Φαράγγι των Καμάρων, αποκαλύπτει με τη σειρά του τα κρυφά του σημεία και μας χαρίζει μοναδικούς φυσικούς θησαυρούς.

Θέση

Το Φαράγγι των Καμάρων κρύβεται σε απόμερη βραχώδη κοιλάδα στα βόρεια του χωριού Ανδρολίκου, στη διοικητική έκταση του οποίου ανήκει. Βρίσκεται ανάμεσα στα φαράγγια του Πετράτη και του Κραναζιού, τα οποία εκτείνονται στα δυτικά και ανατολικά του αντίστοιχα. Ένα μακρόστενο οροπέδιο, ο Πουλλιόκαμπος ή Παλιόκαμπος, διαχωρίζει την κοιλάδα των Καμάρων από τον Πετράτη.

Το φαράγγι διασχίζεται από το Αργάκι των Καμάρων, το οποίο έχει μήκος 4,5 km και ρέει με βορειοανατολική κατεύθυνση, από τη λοφώδη κορυφογραμμή του Ακάμα (υψόμετρο 500 m) μέχρι τον κόλπο της Χρυσοχούς. Το Αργάκι των Καμάρων ενώνεται με το Αργάκι της Μαγκουλίνας στην τοποθεσία Χολέτρες και μαζί καταλήγουν στη θάλασσα κοντά στο λιμανάκι του Λατσιού, αφού πρώτα συνδεθούν με το Αργάκι του Αγίου Ιωάννη. Η ροή του ρυακιού είναι εποχική και στηρίζεται αποκλειστικά στις χειμερινές βροχές.

Γεωλογία και τοπογραφία

Με μήκος που αγγίζει τα 2 km, το Φαράγγι των Καμάρων σχηματίστηκε σε υψόμετρο 100-240m πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και τα δύο άκρα του έχουν υψομετρική διαφορά 140 m. Το βάθος του αγγίζει τα 30-40 m στο κεντρικό και πιο βαθύ τμήμα του, ενώ το πλάτος του κυμαίνεται από 5 μέχρι 100 m. Είναι ανοιχτό και πλατύ φαράγγι στο μεγαλύτερο μέρος του, εκτός από μερικά του τμήματα, τα οποία είναι πιο στενά και έχουν ψηλές βραχώδεις όχθες.

Το φαράγγι περιλαμβάνει τρία τμήματα. Το νοτιότερο τμήμα του είναι πιο στενό αλλά λιγότερο βαθύ και η διάσχιση του γίνεται πολλές φορές από τις πλαγιές γιατί στο βραχώδες αυλάκι του ρυακιού υπάρχουν μικρές υψομετρικές διαφορές και πυκνή βλάστηση που καθιστούν αρκετά δύσκολη την προσπέλαση. Αν και πλατύτερο, το κεντρικό τμήμα του φαραγγιού είναι το πιο θεαματικό, μιας και οι απόκρημνες όχθες και οι εντυπωσιακές σπηλιές στολίζουν τους κόκκινους γκρεμούς του. Στο χαμηλότερο τμήμα του, μετά τη συμβολή με το Αργάκι της Μαγκουλίνας, το ρυάκι διάνοιξε στενή κοιλάδα, διασχίζοντας μια σκιερή βραχώδη περιοχή με αιωνόβια πλατάνια.

Η περιδιάβαση του γεωλογικού θησαυρού των Καμάρων κεντρίζει την περιέργεια του επισκέπτη από την πρώτη στιγμή και του προσφέρει ένα διαφορετικό ταξίδι με το οποίο αντιλαμβάνεται αβίαστα το μεγαλείο της φύσης. Τα πετρώματα και η βραχώδης τοπογραφία του φαραγγιού θυμίζουν πολύ τον γειτονικό Πετράτη. Το φαράγγι σχηματίστηκε πάνω σε αυτόχθονα ασβεστολιθικά πετρώματα του γεωλογικού σχηματισμού της Τέρρας, που περιλαμβάνουν υφαλογενείς ασβεστόλιθους ηλικίας 15 εκατομμυρίων χρόνων. Τα σκληρά αυτά πετρώματα αντιστέκονται σθεναρά στη διάβρωση και σε συνδυασμό με την πυκνή βλάστηση συνέβαλαν στη διαμόρφωση ενός δύσβατου τοπίου.

Οι σκόρπιοι βράχοι ποικίλων μεγεθών και σχημάτων, οι επιβλητικοί κόκκινοι γκρεμοί, οι πολύχρωμες σπηλιές, οι υψομετρικές διαφορές και η οργιαστική βλάστηση συνθέτουν ένα συναρπαστικό σκηνικό άγριας ομορφιάς. Αρκετοί βράχοι φράσσουν σε διάφορα σημεία την κοίτη του ρυακιού δημιουργώντας υψομετρικές διαφορές και μικρούς εποχικούς καταρράκτες. Η πετρώδης τοπογραφία του φαραγγιού προσδίδει μεγαλοπρέπεια στο τοπίο και η άγρια ομορφιά του διεισδύει στον ψυχικό σου κόσμο. Διάφοροι βράχοι σχηματίζουν περίεργες μορφές, που άλλοτε θυμίζουν ανθρώπινα πρόσωπα και άλλοτε παραπέμπουν σε σχήματα ζώων ή μυστηριώδη θηρία.

Το πιο απόκρημνο μέρος του φαραγγιού είναι η τοποθεσία Καμάρες στο μέσο περίπου της κοιλάδας, στην οποία πολυάριθμοι ογκόλιθοι είναι σωριασμένοι στην κοίτη του ρυακιού φράσσοντας την πορεία του και δημιουργώντας φυσικές αψίδες, σπηλιές, χαράδρες και καταρράκτες. Η κρυφή αυτή γωνιά αποτελεί το επίκεντρο του φαραγγιού και δικαίως αποτελεί το πιο ελκυστικό κομμάτι του. Εξάλλου, η ονομασία του ρυακιού και του φαραγγιού προήλθε από την ομώνυμη τοποθεσία και οφείλεται στις φυσικές καμάρες που δημιουργούν οι αραδιασμένοι στην κοιλάδα ασβεστολιθικοί βράχοι.

Οι σπηλιές και οι σχισμές στους κόκκινους γκρεμούς του φαραγγιού διαθέτουν μπόλικη φωτογένεια και ενθουσιάζουν με τα παράξενα σχήματα που δημιουργούν. Σε περίοπτη θέση της κοιλάδας επιβάλλουν την παρουσία τους δύο γειτονικές σπηλιές, που προσφέρουν μοναδικά φωτογραφικά κάδρα. Η πρώτη καλύπτεται στην είσοδό της από μια κρεμάμενη σχινιά, η οποία μοιάζει λες και απλώνει τα ξύλινα χέρια της για να σε τραβήξει στην αγκαλιά της, ενώ η δεύτερη και πιο αβαθής σπηλιά στολίζεται στην καρδιά της με ένα πέτρινο μωσαϊκό.

Εξέχουσα θέση, όμως, στους θησαυρούς των Καμάρων κατέχει η πολύχρωμη σπηλιά του φαραγγιού, η οποία είναι σχεδόν αθέατη και περνά απαρατήρητη από έξω. Τίποτα δεν προμηνύει τι θα αντικρίσουν τα μάτια σου όταν εισέλθεις στον σκοτεινό της κόσμο. Ένας κόσμος πολύχρωμος που εκπέμπει μυστήριο και δέος. Πρόκειται για μακρόστενη και κυλινδρική σπηλιά με μήκος 15 m, ενώ το πλάτος και το ύψος της μόλις που αγγίζουν τα 3 m. Η πολύχρωμη αυτή σπηλιά αποτελείται από μικρές αίθουσες, οι οποίες ενώνονται με κυκλικές εισόδους που μοιάζει με δακτύλιους. Τα τοιχώματα της σπηλιάς κοσμούνται από κυματιστά κοιλώματα, σχισμές και πανέμορφους σταλακτίτες ποικίλων σχημάτων και χρωμάτων, που σε μερικές περιπτώσεις δίνουν την εντύπωση ότι τα πετρώματα της σπηλιάς δακρύζουν.

Πολλά δέντρα της κοιλάδας εντυπωσιάζουν με τις μορφές που σχηματίζει ο κορμός ή η κόμη τους. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο παράξενος κούφιος κορμός αιωνόβιου πλατανιού στο χαμηλότερο σημείο του φαραγγιού στην τοποθεσία Πραστιό, κοντά στο σημείο συμβολής με το Αργάκι της Μαγκουλίνας. Στην ξύλινη αγκαλιά του με τις περίεργες καμπύλες δημιουργούνται φυσικά παράθυρα και στέγαστρα που σε ελκύουν για λήψη αναμνηστικής φωτογραφίας. Άλλοι κορμοί δέντρων σε διάφορα σημεία του φαραγγιού κρέμονται στο χείλος των γκρεμών και με μια τρύπα στον κορμό και με τα σκορπισμένα κλαδιά τους θυμίζουν με λίγη φαντασία εξωτικά θηρία που μοιάζουν λες και θα ζωντανέψουν μπροστά στα μάτια σου.

Βιοποικιλότητα

Μεγάλος μέρος του Φαραγγιού των Καμάρων περιλαμβάνεται στα όρια του Εθνικού Δασικού Πάρκου του Ακάμα και αποτελεί προστατευόμενη περιοχή του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000 γιατί φιλοξενεί σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας. Η φυσική βλάστηση της κοιλάδας περιλαμβάνει κυπαρίσσια, ελιές, σχινιές, περνιές, αροδάφνες, μοσφιλιές, ρασιά, ζουλατζιές, βάτους και αντζουλόβατους, ενώ στο χαμηλότερο μέρος του φαραγγιού επιδεικνύουν το ανάστημά τους μερικά αιωνόβια πλατάνια. Από την ποώδη βλάστηση ξεχωρίζει η παρουσία της ενδημικής Scilla morrisii και του σπάνιου αμφίβιου φυτού Callitriche brutia, το οποίο περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου. Το φαράγγι απειλείται κυρίως από τις πυρκαγιές, την υπερβόσκηση και πιθανή λατόμευση και οικιστική επέκταση.

Προσβασιμότητα και επισκεψιμότητα

Οι Καμάρες προσεγγίζονται από χωματόδρομο καλής κατάστασης, που οδηγεί από την Ανδρολίκου στο Νέο Χωριό. Είναι αρκετά αφιλόξενο μέρος αφού η περιδιάβαση του φαραγγιού είναι πολύωρη και ιδιαίτερα δύσκολη σε δύσβατες πλαγιές με πολλούς βράχους. Το φαράγγι συστήνεται όπως αποφεύγεται τους καλοκαιρινούς μήνες και είναι πιο ελκυστικό τον χειμώνα όταν έχει τρεχούμενα νερά. Οι επισκέπτες πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποφεύγουν οποιεσδήποτε ενέργειες που μπορούν να προξενήσουν ζημιές στα πετρώματα και την άγρια ζωή που φιλοξενεί.

Ευχαριστίες

Ευχαριστώ πολύ τους φίλους και συνεργάτες Μαγδαλένα Πουργουρίδη, Άλεξ Ρουσσούνη και Έλενα Ηλία, με τους οποίους εξερευνήσαμε μαζί τους θησαυρούς των Καμάρων.