Χαρκοκόλυμπος, η μαγευτική ποταμόλιμνη του Μαχαιρά
Η Κύπρος μας είναι ένας μικρός παράδεισος, ένα νησί προικισμένο με αμέτρητους φυσικούς θησαυρούς. Τα βουνά του Μαχαιρά, στο ανατολικό τμήμα της οροσειράς του Τροόδους, δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση, αφού φιλοξενούν πολλές φυσικές ομορφιές, οι περισσότερες άγνωστες στο ευρύ κοινό. Οι εξερευνητικές αποστολές του Cyprus Discoverer με συνεργάτες του στα βουνά του Μαχαιρά αποκάλυψαν έναν από τους πιο εντυπωσιακούς θησαυρούς της περιοχής, τον Χαρκοκόλυμπο, μια επιβλητική ποταμόλιμνη που βρίσκεται καλά κρυμμένη μέσα στη βαθιά και απότομη βραχώδη κοιλάδα του ανώτερου τμήματος του ποταμού Πηδιά.
Πρόκειται για μια ποτάμια λίμνη με εξωτική ομορφιά, που μοιάζει με φυσική πισίνα περιτριγυρισμένη από εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς. Ένας μαγευτικός ορεινός θησαυρός που συγκλονίζει τα μάτια σου, κατακτά την ψυχή σου και δύσκολα τον αποχωρίζεσαι. Η απομονωμένη θέση, το μεγάλο μέγεθος, το εντυπωσιακό σχήμα και το βάθος της ποταμόλιμνης, σε συνδυασμό με την επιβλητικότητα των διαβασικών βράχων και τον γραφικό καταρράκτη που ρίχνει ορμητικά τα νερά του μέσα σε αυτή, δημιουργούν ένα εντυπωσιακό σκηνικό απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς.
Η ορεινή αυτή φυσική πισίνα σχηματίστηκε μέσα σε φαράγγι της κοιλάδας του ποταμού Πηδιά, σε υψόμετρο 750 m πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Βρίσκεται στις παρυφές του δάσους Μαχαιρά, όχι πολύ μακριά από το μοναστήρι της Παναγίας του Μαχαιρά, και περιλαμβάνεται στα διοικητικά όρια του χωριού Λαζανιάς της επαρχίας Λευκωσίας. Ο Πηδιάς ή Πεδιαίος είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Κύπρου (98 km) και πηγάζει από τα βουνά γύρω από τη βουνοκορφή Κιόνια (1423 m), από υψόμετρο 1200-1400 m περίπου.
Η ποταμόλιμνη κουρνιάζει μέσα σε μια επιβλητική κοιλάδα με φαράγγια και απότομες βραχώδεις πλαγιές. Δημιουργήθηκε με το πέρασμα των αιώνων από την απότομη και ορμητική πτώση του νερού ενός μικρού και πανέμορφου καταρράκτη μετά από έντονες βροχές. Η κοίτη του ποταμού στην κοιλάδα είναι σε αρκετά σημεία βραχώδης, σχηματίζοντας μικρούς ή μεγάλους καταρράκτες και μικρές λίμνες. Η παραποτάμια βλάστηση γύρω από την ποταμόλιμνη είναι αραιή και αποτελείται κυρίως από πλατάνια (Platanus orientalis) και αροδάφνες (Nerium oleander).
Ο Χαρκοκόλυμπος του Μαχαιρά συγκαταλέγεται ανάμεσα στις μεγαλύτερες και πιο εντυπωσιακές φυσικές ποταμόλιμνες της Κύπρου. Ονομάστηκε έτσι επειδή είναι ένας μεγάλος και βαθύς κόλυμπος με ελλειψοειδές σχήμα, που θυμίζει το σχήμα ενός χαρτζιού. Κολύμπα ή κόλυμπος λέγεται στην Κύπρο η μικρή λίμνη που σχηματίζεται σε βαθούλωμα της κοίτης ενός ποταμού ή οπουδήποτε αλλού και γεμίζει με νερό του ποταμού ή της βροχής. Το χαρτζιίν είναι μεγάλο χάλκινο καζάνι (μαγειρικό σκεύος). Ο Χαρκοκόλυμπος έχει ένα ομοιόμορφο περίγραμμα χωρίς ιδιαίτερες προεξοχές, λες και σμιλεύτηκε με μαεστρία στους βράχους από ανθρώπινο χέρι.
Η ποταμόλιμνη του Μαχαιρά έχει έκταση περίπου 40 m2 με μέγιστο μήκος 10 m και μέγιστο πλάτος 5 m. Εκτός από το μέγεθος και το σχήμα της, εντυπωσιάζει πολύ και το βάθος της μεγάλης αυτής κολύμπας, αφού φτάνει τα 3 m, ίσως και περισσότερα στο σημείο της απότομης πτώσης του νερού του καταρράκτη. Ο βυθός της είναι αρκετά διάφανος και μπορείς να διακρίνεις μέσα πέτρες και βράχους που παρασύρει ο ποταμός όταν κατέρχεται ορμητικός. Ο καταρράκτης έχει ύψος 3 m μέχρι την επιφάνεια της λίμνης αλλά το πραγματικό ύψος του μέχρι τον βυθό είναι 6-7 m αν η λίμνη ήταν αβαθής.
Η ροή του νερού στον ποταμό και τον καταρράκτη είναι περιοδική και περιορίζεται κυρίως τους χειμερινούς αλλά και τους ανοιξιάτικους μήνες, ανάλογα με την ποσότητα της βροχόπτωσης και τις καιρικές συνθήκες κάθε χρονιάς. Αντίθετα, η ποταμόλιμνη διατηρείται ολόχρονα. Όταν όμως σταματά η ροή του ποταμού, το νερό της λίμνης παραμένει στάσιμο για πολλούς μήνες, ενώ η στάθμη της χαμηλώνει λίγο, λόγω κυρίως της εξάτμισης του νερού. Πιο κατάλληλες περίοδοι για να απολαύσει κανείς και να απαθανατίσει το μεγαλείο της λίμνης και της κοιλάδας ευρύτερα είναι το τέλος φθινοπώρου, ο χειμώνας και η άνοιξη, όταν υπάρχει ροή νερού στον ποταμό. Το θέαμα που προσφέρει ο καταρράκτης είναι πιο εντυπωσιακό τον χειμώνα, ιδιαίτερα μετά από έντονες βροχοπτώσεις όταν ο ποταμός ρέει πιο ορμητικός με περισσότερο νερό.
Η προσβασιμότητα σε αυτόν τον επίγειο παράδεισο είναι πολύ δύσκολη και επικίνδυνη. Η προσέγγιση του μέρους γίνεται μέσω απότομων πλαγιών και οι βράχοι γύρω από την ποταμόλιμνη είναι υγροί και γλιστεροί. Συνεπώς, δεν συνίσταται η προσέγγισή του σε άτομα με κινητικά προβλήματα ή υψοφοβία, σε άτομα που δεν διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό ορειβασίας ή που δεν έχουν εμπειρία σε δύσκολες καταβάσεις-αναβάσεις. Όσοι επιχειρήσουν να εντοπίσουν το μέρος με δική τους ευθύνη προτρέπονται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, τόσο για την προσωπική τους ασφάλεια όσο και για να μην προξενήσουν οποιεσδήποτε ζημιές ή παρεμβάσεις στους βράχους και το φυσικό περιβάλλον της κοιλάδας γενικότερα.
Η εντυπωσιακή ποταμόλιμνη του Μαχαιρά μπορεί να αξιοποιηθεί ως αξιοθέατο ώστε να την απολαμβάνει ο κόσμος. Αποτελεί ιδανικό μέρος για τους λάτρεις της ορειβασίας, της εξερεύνησης, της περιπέτειας και της φωτογραφίας. Εξετάζουμε το ενδεχόμενο τουριστικής αξιοποίησης του φυσικού αυτού θησαυρού, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, με πιθανή κατασκευή μονοπατιού για πιο εύκολη πρόσβαση, χωρίς όμως να επηρεαστεί αρνητικά το φυσικό περιβάλλον.
0
