Ο απόκρυφος κόσμος του φαραγγιού της Κραμίνους

Η φύση της Πάφου δεν παύει ποτέ να μας εντυπωσιάζει και φροντίζει πάντα να μας επιφυλάσσει ευχάριστες εκπλήξεις. Το γραφικό χωριό των Πάνω Αρόδων φιλοξενεί στη φύση του ένα μωσαϊκό μοναδικών θησαυρών, οι οποίοι αποτελούν ισχυρούς μαγνήτες για τους λάτρεις της φύσης και της εξερεύνησης. Ολοένα και περισσότερα διαμάντια της φύσης έρχονται στο φως, ανάμεσά τους και το άγνωστο φαράγγι της Κραμίνους, ένα μικρό αλλά πανέμορφο και επιβλητικό φαράγγι, απομονωμένο και κρυμμένο στα βάθη της απόκρημνης κοιλάδας του Διπόταμου.

Το στενό και βαθύ αυτό φαράγγι σε μαγνητίζει μόλις το αγναντέψεις από ψηλά, μέσα στο βάθος της σχισμής της κοιλάδας, και ανυπομονείς να βρεις το κατάλληλο σημείο πρόσβασης για να εισέλθεις μέσα στον σκιερό του κόσμο. Τέτοια δώρα της φύσης σε ελκύουν μονομιάς και σου ενεργοποιούν την έντονη επιθυμία να τα εξερευνήσεις για να γνωρίσεις την κάθε τους λεπτομέρεια.

Το μικρό αλλά επιβλητικό φαράγγι της Κραμίνους δημιουργήθηκε στην απόκρημνη περιοχή Διπόταμος, σε υψόμετρο 470 m πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Βρίσκεται μόλις 2 km νοτιοδυτικά των Πάνω Αρόδων, στα διοικητικά όρια των οποίων περιλαμβάνεται. Το φαράγγι σχηματίστηκε μέσα στην κοιλάδα του αργακιού της Κραμίνους, στο οποίο οφείλει και το όνομά του, αλλά η ετυμολογία της ονομασίας αυτής είναι άγνωστη.

Το αργάκι της Κραμίνους έχει ολόχρονη ροή νερού, αφού τροφοδοτείται από πηγή στο ψηλότερο σημείο του φαραγγιού, και αποτελεί ένα από τα πολλά ρυάκια που ενώνονται στην περιοχή του Διπόταμου και τροφοδοτούν τον ποταμό των Κουφών. Πηγάζει από τη λοφώδη περιοχή μεταξύ των Αρόδων και του Κάθικα (υψόμετρο 650 m) και έχει μήκος 2,5 km μέχρι τον Διπόταμο και την ένωση με τα υπόλοιπα ρυάκια της κοιλάδας. Ο ποταμός των Κουφών έχει συνολικό μήκος 9 km και ρέει προς τη δυτική παφιακή θάλασσα, αφού πρώτα διασχίσει το επιβλητικό φαράγγι της Ειρήνης. Η λεκάνη απορροής του ποταμού έχει δενδροειδή μορφή με αρκετά ρυάκια να εμπλουτίζουν με νερό την κύρια κοίτη του.

Το μικρό φαράγγι έχει μήκος περίπου 80 m και αποτελεί ένα από τα πιο στενά και βαθιά φαράγγια της Πάφου. Αν και μικρό σε μήκος φαράγγι, η ενδελεχής μελέτη του απαιτεί αρκετό χρόνο. Το πλάτος του σε πολλά σημεία δεν ξεπερνά τα 2 m και σε κάποια πιο ανοιχτά τμήματά του φτάνει μέχρι 4 m. Το ύψος του φαραγγιού κυμαίνεται από 5 μέχρι 12 m. Το πιο στενό και βαθύ κεντρικό τμήμα του είναι το πιο εντυπωσιακό. Οι στροφές του φαραγγιού, οι παράξενοι σχηματισμοί στα τοιχώματα και οι πανέμορφες ποταμόλιμνες, οι οποίες κοσμούνται με μικρούς καταρράκτες, διαμορφώνουν ένα παραδεισένιο σκηνικό που κυριεύει την ψυχή σου.

Το φαράγγι χρωστά τη δημιουργία του στην αιώνια διαβρωτική ενέργεια του τρεχούμενου νερού του ρυακιού πάνω στα ασβεστολιθικά πετρώματα της κοιλάδας, αλλά και σε διάφορες τεκτονικές διεργασίες εκατομμυρίων χρόνων. Τα πετρώματα του φαραγγιού περιλαμβάνουν λευκές μάργες και κρητίδες του γεωλογικού σχηματισμού της Πάχνας.

Το δέος της απομόνωσης σε αυτό το απόμερο και σκιερό φαράγγι σού προκαλεί συναισθήματα ευφορίας και θαυμασμού. Είναι εκεί που νιώθεις τυχερός για την απόφασή σου να υπερβείς τις αντοχές σου και να κατακτήσεις και αυτόν τον παράδεισο. Η ελικοειδής πορεία του φαραγγιού συνεισφέρει τα μέγιστα στη μαγεία του κρυφού αυτού παραδείσου. Απορείς πώς η διαβρωτική δράση του νερού και τα τεκτονικά φαινόμενα του γεωλογικού παρελθόντος κατόρθωσαν να δημιουργήσουν αυτό το μνημείο της φύσης. Τα αβαθή κοιλώματα και τα περίεργα σχήματα των διαβρωμένων ασβεστολιθικών γκρεμών κερδίζουν την προσοχή και την παρατηρητικότητά σου. Μπορείς να κάθεσαι εκεί μέσα με τις ώρες να χαζεύεις την καλλιτεχνική μαεστρία της φύσης και να μην την χορταίνεις. Όσα φαράγγια και να έχεις εξερευνήσει, αντιλαμβάνεσαι ότι το κάθε φαράγγι προσφέρει κάτι το διαφορετικό και έχει τη δική του ελκυστικότητα.

Η ευχάριστη έκπληξη που σου επιφυλάσσει το φαράγγι είναι όταν βρεθείς μπροστά από ένα ειδυλλιακό δημιούργημα της φύσης, τη βαθιά γαλάζια ποταμόλιμνη που σε προκαλεί να κολυμπήσεις στην υδάτινη αγκαλιά της. Ένας μικρός καταρράκτης ύψους 4 m ρίχνει το νερό του μέσα στη λίμνη δημιουργώντας ένα μαγευτικό περιβάλλον. Είναι ανέφικτο να διαβείς συνεχόμενα ολόκληρο το φαράγγι λόγω αυτής της ποταμόλιμνης και του καταρράκτη. Για να καταφέρεις να περπατήσεις το ψηλότερο τμήμα του θα πρέπει να κατεβείς στο εσωτερικό του από ένα άλλο απότομο και επικίνδυνο σημείο. Στο τέρμα του φαραγγιού, στο πιο αβαθές τμήμα του, σχηματίστηκε μια άλλη βαθιά ποταμόλιμνη με πράσινο χρώμα και ένα εντυπωσιακό ωοειδές σχήμα λες και την σχημάτισε άνθρωπος με τεχνητά μέσα. Στη λίμνη αυτή καταλήγει ένας μικρός καταρράκτης 2 m. Το ρυάκι τροφοδοτείται ασταμάτητα με νερό από μια εντυπωσιακή πηγή στο ψηλότερο σημείο του φαραγγιού, η οποία αναβλύζει μέσα από τους βράχους και δημιουργεί εξαίσιους ποτάμιους σταλακτίτες. Η πηγή αυτή είναι η αφετηρία του τρεχούμενου νερού που διασχίζει ολόκληρη την κοιλάδα των Κουφών.

Ο ουρανός κρύβεται σε κάποια σημεία από την πυκνή βλάστηση που καλύπτει τη σχισμή του φαραγγιού. Στο στενό και σκιερό τμήμα του δεν υπάρχει βλάστηση αλλά η σχισμή στην οροφή του καλύπτεται από άγρια βλάστηση από μοσφιλιές, τρεμιθιές, συκιές, αρκολασμαριά, πήγανους, σπαλαδκιές και άλλα είδη θάμνων. Η περιφέρεια των ποταμόλιμνων και κατά μήκος πιο ανοιχτών τμημάτων του φαραγγιού τα υγρά και πράσινα τοιχώματα κοσμούνται από σκιόφιλα και υδρόφιλα φυτά (κυρίως Adiantum capillus-veneris και Samolus valerandi).

Το φαράγγι της Κραμίνους προσεγγίζεται σχετικά εύκολα μέσω ενός χωματόδρομου καλής κατάστασης από το χωριό Πάνω Αρόδες και σύντομου κατηφορικού μονοπατιού. Είναι σχετικά επισκέψιμο αλλά απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή επειδή χρειάζεται να μπεις μέσα σε ποταμόλιμνες και να βραχείς για να το διασχίσεις. Είναι κατάλληλος προορισμός για όσους αρέσκονται στις εξερευνήσεις και τις περιπέτειες στη φύση. Πρέπει να γνωρίζει κανείς το κατάλληλο σημείο εισόδου στο φαράγγι και χρειάζεται πολλή προσοχή γιατί οι πλαγιές είναι απότομες και οι πέτρες στις ποταμόλιμνες γλιστερές. Μετά από πολλές βροχές τον χειμώνα είναι πολύ ριψοκίνδυνη η διάβαση του φαραγγιού και δεν συνιστάται.

Λίγοι κάτοικοι της περιοχής γνωρίζουν αυτό τον μικρό παράδεισο της φύσης τους αλλά είναι περήφανοι για το περιβάλλον της περιοχής τους, το οποίο βρίθει από θησαυρούς. Αν και το φαράγγι δεν είναι ιδιαίτερα προσβάσιμο, η εμπειρία της περιδιάβασής του αποζημιώνει τους τολμηρούς επισκέπτες του. Μπορεί να αξιοποιηθεί τουριστικά αλλά μόνο για όσους θέλουν να ζήσουν μια μικρή περιπέτεια στη φύση χωρίς να φοβούνται να μπουν στα νερά των ποταμόλιμνων. Δεν συστήνεται σε άτομα που δεν έχουν ορειβατικές ικανότητες και εμπειρίες. Το γεωλογικό αυτό μνημείο απαιτεί σεβασμό και έτσι οφείλουμε όλοι να το προστατεύσουμε αποφεύγοντας τις οποιεσδήποτε παρεμβάσεις που μπορεί να αλλοιώσουν την αισθητική του ομορφιά.

Ευχαριστίες: Θερμές ευχαριστίες προς τον κοινοτάρχη Πάνω Αρόδων κ. Ματθαίο Στεφάνου, ο οποίος μας έκανε γνωστή την ύπαρξη του φαραγγιού και μας έδωσε χρήσιμες πληροφορίες, καθώς και προς τον κ. Χαράλαμπο Ευσταθίου, κάτοικο Πάνω Αρόδων, για τη βοήθειά του.