Η ανθρωπόμορφη φυσική καμάρα του Κάβο Γκρέκο

Η διεξοδική εξερεύνηση της ακτογραμμής της Κύπρου αποκαλύπτει στα μάτια σου άγνωστα παράκτια διαμάντια, που για τόσα χρόνια κρύβονται από την έντονη παρουσία του ανθρώπου και αντέχουν πεισματικά στον χρόνο και τις αντίξοες καιρικές και οικολογικές συνθήκες. Η παράκτια περιοχή του Κάβο Γκρέκο, στη νοτιανατολική γωνιά του νησιού μας, είναι πολύ δημοφιλής τουριστικός προορισμός για ντόπιους και ξένους επισκέπτες, αλλά η λεπτομερής μελέτη της περιοχής αναδεικνύει ακόμα περισσότερα αξιοθέατα, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν τουριστικά. Μπορεί η Καμάρα του Κόρακα, οι θαλασσινές σπηλιές Παλάτια και άλλα γνωστά σημεία ενδιαφέροντος να αποτελούν τους κυριότερους πόλους έλξης επισκεπτών στην περιοχή, κρατώντας τα σκήπτρα της τουριστικής επισκεψιμότητας, όμως κρύβονται και άλλες φυσικές ομορφιές, που αν τις εντοπίσεις θα σου κλέψουν τις εντυπώσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ανθρωπόμορφη φυσική καμάρα του Κάβο Γκρέκο, ένα αξιοθαύμαστο μνημείο της φύσης.

Η άγνωστη φυσική αψίδα εκτίθεται επιβλητικά σε μια απόκρημνη τοποθεσία στις νότιες βραχώδεις ακτές του ακρωτηρίου Γκρέκο. Βρίσκεται μέσα στα όρια του Εθνικού Δασικού Πάρκου Κάβο Γκρέκο και περιλαμβάνεται στη διοικητική έκταση του δήμου Αγίας Νάπας. Η ακτογραμμή του Κάβο Γκρέκο παρουσιάζει γενικά μεγάλη ποικιλομορφία ως προς την τοπογραφία της. Εκτείνεται σε συνολικό μήκος περίπου 12 km και ξεχωρίζει για τη μοναδική της φυσιογνωμία, τη μεγαλοπρέπεια και τα επιβλητικά της γεωμορφώματα. Ολόκληρη η ακτογραμμή της περιοχής αποτελεί ένα παράκτιο γεωλογικό πάρκο με αμέτρητα και ποικιλόμορφα γλυπτά της φύσης.

Η ανθρωπόμορφη φυσική καμάρα αλλά και τα υπόλοιπα γεωμορφώματα της απόκρημνης τοποθεσίας της δημιουργήθηκαν πάνω σε αυτόχθονα ιζηματογενή πετρώματα αιολικού ψαμμίτη ή αιολιανίτη, που αποτελούν γεωλογικές αποθέσεις θαλάσσιων αναβαθμίδων. Η φυσική αψίδα αντιστάθηκε με πείσμα στις καιρικές και οικολογικές συνθήκες της περιοχής και άντεξε στον χρόνο. Ο σχηματισμός της δεν μπορεί να μην εντυπωσιάσει τον επισκέπτη και να τον αναγκάσει να παραδεχθεί την καλλιτεχνική μαεστρία της φύσης. Τα πιο ανθεκτικά πετρώματα κατόρθωσαν να επιβιώσουν, αλλά τα πιο χαλαρά πετρώματα διαβρώθηκαν από την ενέργεια της φύσης, με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν ένα πραγματικό έργο τέχνης. Ο αδυσώπητος αγώνας της θάλασσας με τη στεριά και η αιώνια δράση του ανέμου και της βροχής δημιούργησαν απίθανα κομψοτεχνήματα στη βραχώδη ακτή του ακρωτηρίου Γκρέκο, όπως και σε άλλες παραλιακές βραχώδεις περιοχές της Κύπρου. Τα ενεργά στοιχεία της φύσης παρέδωσαν μαθήματα γλυπτικής και σχημάτισαν περίτεχνες μορφές στους βράχους. Οι γλυπτικές ικανότητές τους έπλασαν αναρίθμητα γεωμορφώματα, που το καθένα έχει τη δική του χάρη και ομορφιά.

Η επιβλητική φυσική καμάρα του Κάβο Γκρέκο σχηματίστηκε σε μια δύσβατη παράκτια τοποθεσία και στέκεται αγέρωχη στην κατακόρυφη πλαγιά ενός γκρεμού, που το ύψος του φτάνει τα 12 m. Το φυσικό πέρασμα της καμάρας έχει ύψος 4,50 m και πλάτος 2,30 m. Η φυσική κολώνα, πάνω στην οποία στηρίζεται, έχει μεγάλο πάχος και το πλάτος της φτάνει τα 3 m. Η οροφή της καμάρας δεν είναι οριζόντια αλλά κεκλιμένη και φτάνει μέχρι τα 5 m απόσταση από τον γκρεμό, με πλάτος που πλησιάζει τα 2 m.

Εντυπωσιάζει η ανθρωπόμορφη εικόνα της κολώνας καθώς την αντικρίζεις από ανατολικά, που θαρρείς ότι αποτελεί τον φύλακα άγγελο της καμάρας. Τα ανάγλυφα της κολώνας είναι υπέροχα και η παράξενη ανθρώπινη φιγούρα που σχηματίζει σε ενθουσιάζει. Πάνω από την αψίδα είναι κρεμάμενη στον γκρεμό μια εντυπωσιακή βραχώδης μορφή, που για μόλις λίγα εκατοστά δεν αγγίζει την οροφή της, αν και από μακριά φαίνονται να είναι ενωμένες. Ο κρεμάμενος αυτός σχηματισμός μοιάζει λες και προσπαθεί να δώσει χέρι βοηθείας στην καμάρα για να την συγκρατήσει ώστε να μην καταρρεύσει.

Όταν προσεγγίσεις το μέρος και αντικρίσεις το συναρπαστικό σκηνικό που ξετυλίγεται μπροστά σου, σε καταλαμβάνει μεγάλη συγκίνηση και θαυμασμός για τη μαγεία της φύσης. Αμέτρητα φυσικά γλυπτά κείτονται σκόρπια στο τοπίο. Όπου και να στρέψεις το βλέμμα βλέπεις θησαυρούς. Γύρω από τη φυσική αψίδα εμφανίζονται κάθε λογής ανθρωπόμορφοι ή ζωόμορφοι βράχοι, που διαδέχονται ο ένας τον άλλο και σου δίνουν την εντύπωση ότι είναι πραγματικές πετρωμένες φιγούρες, οι οποίες θα ζωντανέψουν μπροστά σου από στιγμή σε στιγμή. Σε κοντινή απόσταση από τη μεγάλη καμάρα ορθώνεται ακόμα μια μικρότερη, πλαισιωμένη με ένα λαβυρινθώδες μωσαϊκό. Περπατώντας στο φυσικό αμμώδες μονοπάτι στη βάση των γκρεμών, μπορείς να θαυμάσεις στα ψηλότερα σημεία τα επιβλητικά κουφώματα που μοιάζουν με στέγαστρα αλλά και διάφορους βραχώδεις σχηματισμούς που κρέμονται εντυπωσιακά από τον γκρεμό λες και προσπαθούν να βουτήξουν στο κενό. Φυσικές αψίδες, αβαθείς σπηλιές, κατακόρυφοι γκρεμοί με ανάγλυφα μωσαϊκά στα τοιχώματα, βράχοι ποικίλων μορφών και σχημάτων, λαβυρινθώδεις οπές στους βράχους, φυσικά παράθυρα, βαθιές ρωγμές και τόσα άλλα γεωμορφώματα συνθέτουν μαζί με τις αποχρώσεις του θαλασσινού νερού και τη μουσική συνοδεία των κυμάτων ένα μαγευτικό θέαμα. Παραξενεύει η πληθωρική παρουσία σκορπισμένων μεγάλων ή μικρών βράχων στην ακτή, οι οποίοι είτε αποκολλήθηκαν από τους παράκτιους γκρεμούς είτε προήλθαν από τη θάλασσα λόγω κάποιου τσουνάμι που θα έπληξε τις ακτές της Κύπρου στο πέρασμα των αιώνων.

Ευχάριστη έκπληξη αποτελεί το ονειρικό ηλιοβασίλεμα που προσφέρει η άγνωστη φυσική αψίδα του Κάβο Γκρέκο τους χειμερινούς μήνες, μαγεύοντας τα μάτια του επισκέπτη. Η αψίδα σε ανταμείβει με ένα φανταστικό δώρο για τη θυσία που έκανες να την εντοπίσεις, αφού μπορείς να απολαύσεις τη δύση του ήλιου με τα απογευματινά χρώματα του ουρανού μέσα από την ίδια την καμάρα. Ο ήλιος του χειμώνα χάνεται στον ορίζοντα πίσω από τη θάλασσα, δίπλα στο ύψωμα του Κάβου. Η εικόνα του ηλιοβασιλέματος μέσα από την καμάρα, με τη φιγούρα του Κάβου στο φόντο, μοιάζει σαν πραγματικός πίνακας ζωγραφικής. Το ηλιοβασίλεμα αυτό μπορεί να καταταχθεί μεταξύ των πιο εντυπωσιακών της Κύπρου και ένα από τα ελάχιστα που μπορούμε να θαυμάσουμε μέσα από φυσικές αψίδες. Είναι ένα θέαμα που δεν χορταίνεις να το απολαμβάνεις, αλλά δυστυχώς η μαγεία του διαρκεί λίγα μόνο λεπτά, όπως συμβαίνει εξάλλου με κάθε δύση του ήλιου.

Η περιοχή της φυσικής αψίδας έχει σπουδαία περιβαλλοντική αξία τόσο για τον γεωλογικό της πλούτο όσο και για τη σημαντική βιοποικιλότητα που φιλοξενεί. Η φυσική βλάστηση της ακτής περιλαμβάνει διάφορα ποώδη και θαμνώδη είδη της κυπριακής χλωρίδας που ευδοκιμούν σε απόκρημνες βραχώδεις ακτές (Limonium aucheri, Tetraena alba, Suaeda vera, Crithmum maritimum, Mesembryanthemum nodiflorum, Frankenia hirsuta κ.ά.). Το είδος αθάνατου Limonium aucheri είναι σπάνιο ιθαγενές φυτό που περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου. Στην καμάρα και τις βαθιές ρωγμές των γύρω βράχων και γκρεμών κουρνιάζουν πολλά αρκοπέζουνα (αγριοπερίστερα), ενώ τους βράχους της ακτής επισκέπτονται πολλά θαλασσοπούλια.

Η ειδυλλιακή αυτή τοποθεσία αποτελεί ιδανικό μέρος για όσους τους αρέσει το περπάτημα στην ακτή, η μελέτη γεωμορφωμάτων και τα ηλιοβασιλέματα. Οι λάτρεις της πεζοπορίας και της εξερεύνησης μπορούν να ζήσουν εδώ μοναδικές στιγμές, ενώ οι φίλοι της φωτογραφίας και της ζωγραφικής έχουν την ευκαιρία να απεικονίσουν με τη μοναδική τους τέχνη το μεγαλείο των αριστουργημάτων της φύσης. Όλες οι εποχές είναι κατάλληλες για επίσκεψη στην περιοχή. Για τη θάλασσα είναι πιο κατάλληλη περίοδος το καλοκαίρι, αλλά η ζέστη δεν σου επιτρέπει να απολαύσεις την πεζοπορία στους βράχους παρά μόνο τις πρωινές και απογευματινές ώρες. Προτιμότερη περίοδος για μελέτη των γεωμορφωμάτων είναι ο χειμώνας, η άνοιξη και το φθινόπωρο. Τους χειμερινούς μήνες μπορεί ο επισκέπτης να θαυμάσει και τις πανέμορφες εικόνες του ηλιοβασιλέματος μέσα από τη φυσική αψίδα. Για να μάθει κανείς περισσότερες πληροφορίες για τα αξιοθέατα και τον περιβαλλοντικό πλούτο της περιοχής μπορεί να επισκεφθεί το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης Κάβο Γκρέκο.

Η προσβασιμότητα στην ακτογραμμή αυτή έχει αρκετά μεγάλο βαθμό δυσκολίας και επικινδυνότητας. Για να προσεγγιστεί το σπουδαίο μνημείο της φύσης απαιτείται περπάτημα και σκαρφάλωμα πάνω σε μυτερούς βράχους και στο χείλος ή τις πλαγιές των παράκτιων γκρεμών. Η ακτή είναι κατάσπαρτη με βράχους που σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργούν υψομετρικά κενά ή θρυμματίζονται εύκολα ή δεν είναι σταθεροί, με αποτέλεσμα να χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από όσους επιχειρήσουν να εντοπίσουν την αψίδα. Συνεπώς, συστήνεται στους επισκέπτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις μετακινήσεις τους πάνω στους βράχους και να μην πλησιάζουν σε επικίνδυνα σημεία των γκρεμών.

Το Κάβο Γκρέκο είναι προστατευόμενη περιοχή του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000 και έχει κηρυχθεί σε εθνικό δασικό πάρκο. Συνεπώς, προστατεύεται σε κάποιο βαθμό και οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι μερικώς ελεγχόμενες. Όμως, λόγω της έντονης τουριστικής κίνησης το καλοκαίρι, η παράκτια αυτή περιοχή μαστίζεται από την ανθρώπινη διατάραξη λόγω των διάφορων δραστηριοτήτων αναψυχής. Η φυσική αψίδα δεν φαίνεται ετοιμόρροπη αλλά πρέπει να εξασφαλιστεί ότι ενδεχόμενες μελλοντικές ενέργειες στην περιοχή από διάφορες δραστηριότητες δεν θα αποβούν μοιραίες για την επιβίωσή της. Διατρέχει σοβαρό κίνδυνο κυρίως από τους φυσικούς σεισμούς αλλά και οποιοδήποτε δυνατό τράνταγμα, το οποίο ενδεχομένως να προέλθει από παραπλήσιες δραστηριότητες κατασκευής έργων ή καταστροφής υφιστάμενων εγκαταστάσεων. Ύψιστης σημασίας ζήτημα είναι η περιβαλλοντική συμπεριφορά που πρέπει να επιδεικνύουν οι επισκέπτες. Απαγορεύεται η απόρριψη σκουπιδιών, η χάραξη ή το γράψιμο πάνω στους βράχους, το σπάσιμο ή η συλλογή βράχων, η ενόχληση ζώων και η καταστροφή της βλάστησης. Όλες αυτές οι αρνητικές ενέργειες μπορούν να πληγώσουν ή να καταστρέψουν το μοναδικό αυτό αξιοθέατο και οποιοδήποτε άλλο μνημείο της φύσης. Οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες των επισκεπτών μπορούν να συνδράμουν καθοριστικά στη διασφάλιση της ακεραιότητας αυτού του γεωλογικού θησαυρού και του περιβάλλοντα χώρου του.