Ένας πανέμορφος καταρράκτης στο Φιλάνι που κλέβει τις εντυπώσεις
Στις κοιλάδες της Κύπρου μπορεί κανείς να απολαύσει εξαίρετης ομορφιάς τοπία με τρεχούμενο νερό, επιβλητικά γεωμορφώματα και πλούσια παραποτάμια βλάστηση. Ειδικά τον χειμώνα που οι ποταμοί εμπλουτίζονται με μπόλικο νερό από τις βροχές, οι εξορμήσεις μέσα στις κοιλάδες των ποταμών αποτελούν αξέχαστες εμπειρίες. Ανάμεσα στα πολλά στολίδια που κοσμούν το φυσικό περιβάλλον των βουνών του Μαχαιρά, ξεχωρίζει ένας γραφικός και πανέμορφος καταρράκτης ύψους 6 μέτρων, ο οποίος σχηματίζεται στην κοίτη του ποταμού Πηδιά, κοντά στον εγκαταλειμμένο οικισμό Φιλάνι, στα διοικητικά όρια του χωριού Πολιτικό της επαρχίας Λευκωσίας.
Ο καταρράκτης βρίσκεται δίπλα στο μονοπάτι μελέτης της φύσης «Πολιτικό-Μαχαιράς» μήκους 7,5 χιλιομέτρων, το οποίο ξεκινά από την τοποθεσία Αχνιώτισσα νοτιοδυτικά του Φιλανιού και μέσα από μια θαυμάσια διαδρομή καταλήγει κάτω από το μοναστήρι της Παναγίας του Μαχαιρά. Είναι καλά κρυμμένος μέσα στο φαράγγι του Φιλανιού, το οποίο διασχίζει ο ποταμός Πηδιάς, στις βορειοδυτικές παρυφές του δάσους Μαχαιρά. Μόνο ο δυνατός ήχος του νερού που πέφτει με ορμή προδίδει την παρουσία του καταρράκτη μέσα στην απόκρημνη κοιλάδα. Ο ποταμός Πηδιάς ή Πεδιαίος πηγάζει από τα βουνά του Μαχαιρά και εκβάλλει στον κόλπο της Αμμοχώστου μετά από ένα ταξίδι 98 χιλιομέτρων, όντας ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Κύπρου.
Μπορεί ο καταρράκτης αυτός να μην είναι ιδιαίτερα ψηλός, είναι όμως πολύ ελκυστικός προσφέροντας απολαυστικές εικόνες, ειδικά τους χειμερινούς μήνες όταν το νερό είναι περισσότερο και ο ποταμός κατέρχεται πιο ορμητικός. Αυτό που ενθουσιάζει περισσότερο τον επισκέπτη είναι η μαγευτική παραποτάμια ομορφιά που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια του, η οποία σε συνδυασμό με τους υδάτινους ήχους του καταρράκτη, δημιουργούν ένα σκηνικό που κλέβει τις εντυπώσεις. Ένα πανέμορφο θέαμα που εξιτάρει τις αισθήσεις σου και μπορείς να το απολαμβάνεις για ώρες, χαρίζοντάς σου στιγμές γαλήνης και ψυχικής ανάτασης.
Ο καταρράκτης σχηματίστηκε σε υψόμετρο 600 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, σε σημείο που η κοίτη του ποταμού Πηδιά είναι βραχώδης και τα ανθεκτικά διαβασικά πετρώματα αντιστάθηκαν στη διαβρωτική ενέργεια του νερού. Είναι σχεδόν κατακόρυφος καταρράκτης με ένα επίπεδο πτώσης του νερού και στη βάση του δημιουργήθηκε μια αβαθής ποταμόλιμνη, που η έκταση και το βάθος της ποικίλλουν ανάλογα με την ποσότητα νερού που μεταφέρει ο ποταμός. Οι απότομες βραχώδεις πλαγιές του φαραγγιού, η πτώση του νερού του καταρράκτη και η γραφικότητα που προσφέρουν τα πλατάνια συνθέτουν ένα επιβλητικό τοπίο που εντυπωσιάζει, ιδιαίτερα στο τέλος του φθινοπώρου και τις αρχές του χειμώνα όταν τα πορτοκαλιά φύλλα των πλατανιών δημιουργούν ένα όμορφο φυλλοτάπητα. Η παραποτάμια βλάστηση στην τοποθεσία του καταρράκτη αποτελείται κυρίως από πλατάνια (Platanus orientalis) και αροδάφνες (Nerium oleander).
Ο ποταμός και ο καταρράκτης δεν έχουν νερό σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και η περίοδος που υπάρχει ροή νερού εξαρτάται από τη βροχόπτωση κάθε χρονιάς. Πιο κατάλληλη περίοδος για να θαυμάσει ο επισκέπτης τον καταρράκτη είναι ο χειμώνας και η άνοιξη, το θέαμα όμως που προσφέρει είναι πιο εντυπωσιακό μετά από έντονες βροχές γιατί ο ποταμός κατέρχεται πιο ορμητικός με περισσότερο νερό.
Η προσβασιμότητα στον υδάτινο αυτό φυσικό θησαυρό είναι δύσκολη αλλά όχι ανέφικτη. Η προσέγγιση του καταρράκτη γίνεται από σημείο του μονοπατιού «Πολιτικό-Μαχαιράς», όχι μακριά από την αφετηρία του, με πολύ προσεκτική κατάβαση μέσω ψηλής και απότομης πλαγιάς του φαραγγιού. Συνεπώς, χρειάζεται πολλή προσοχή για τη σωματική ακεραιότητα του επισκέπτη. Η επισκεψιμότητα στο μέρος είναι προς το παρόν λίγο δύσκολη, ειδικά για άτομα που δεν έχουν τέτοιες εμπειρίες ή δε διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό ορειβασίας. Το μέρος δεν ενδείκνυται επίσης για άτομα με κινητικές δυσκολίες και υψοφοβία. Συστήνεται στους επισκέπτες που θα επιχειρήσουν να προσεγγίσουν τον καταρράκτη να είναι πολύ προσεκτικοί ώστε να διασφαλίσουν την προσωπική τους ασφάλεια. Η περιβαλλοντική συμπεριφορά των επισκεπτών επιβάλλεται να είναι η πρέπουσα έτσι ώστε να απολαμβάνουμε τον θησαυρό αυτό για πάντα καθαρό και αδιατάρακτο. Οι οποιεσδήποτε ανθρώπινες ασυνείδητες πράξεις δεν έχουν θέση στη φύση μας.
Ο πανέμορφος αυτός καταρράκτης αποτελεί ένα ελκυστικό αξιοθέατο που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί τουριστικά ώστε να το θαυμάζουν όλοι. Αποτελεί μέρος που μπορεί να προσελκύσει άτομα, τα οποία ενδιαφέρονται να περπατήσουν και να απολαύσουν τη φύση, ενώ μπορεί να προσφέρει ερεθίσματα για ζωγράφους και λάτρεις της φωτογραφικής τέχνης. Επειδή ο καταρράκτης βρίσκεται δίπλα στο μονοπάτι «Πολιτικό-Μαχαιράς», μελετούμε την περίπτωση να δημιουργηθεί πιο εύκολη πρόσβαση με σκαλοπάτια, με προαιρετική παράκαμψη του υφιστάμενου μονοπατιού και κατάλληλη σήμανση για ενημέρωση του περιπατητή. Έχει προωθηθεί η σκέψη αυτή προς την τοπική κοινότητα.
Ευχαριστίες: Θερμές ευχαριστίες προς τους φίλους και συνεργάτες Στέλιο Αριστείδου και Σταύρο Γεωργίου που μας οδήγησαν στο μέρος αυτό.